Έχει κι ένα επίτευγμα η σημερινή δημοσιογραφία.Δίνοντας λόγο σε αμόρφωτους παρουσιάζει την κοινωνική αμάθεια.
Όσκαρ Ουάιλντ

Δευτέρα 22 Δεκεμβρίου 2014

Living the Swing... In Athens...


Η ιστορία

Το swing γεννήθηκε ,αντιδραστικά, στις Ηνωμένες Πολιτείες την εποχή της ποτοαπαγόρευσης και των περιορισμένων ελευθεριών. Η εικόνα ενός μπαρ. που λειτουργεί παράνομα και προσφέρει άφθονα το νομοθετικά απαγορευμένο αλκοόλ σε ανθρώπους που θέλουν να εκτονωθούν και να ξεσπάσουν κόντρα στην συντηρητική τάξη πραγμάτων της εποχής, είναι η πλέον αντιπροσωπευτική της “Swing era” που εκκινείται στα “ασπρόμαυρα” '20s. Αυτή, ήταν μία αντίδραση εκπεφρασμένη μέσα από τα πιο δημιουργικά και ριζοσπαστικά μέσα. Τη μουσική και το χορό.

Η συνέχεια στην Αθήνα

Σήμερα, χώροι της γραφικής Αθήνας φιλοξενούν τη διαχρονική αντίδραση του swing. Τα γλυκά, ρετρό '20s περνάνε στη φάση της εξέλιξης και της μοντερνοποίησης. Υπάρχει ένας κύκλος δημιουργικών ανθρώπων που τρέχουν με συνέπεια και μεράκι την ιδεολογική βάση του “καλού παιδιού της jazz”. Το swing και το lindy hop ως εγγενή στοιχεία της jazz κερδίζουν όλο και περισσότερο κοινό στην Αθήνα και όχι μόνο. Και αυτό γιατί καλύπτει μία βασική ανάγκη. Την απόδραση από την καθημερινότητα, την ατομική πραγματικότητα. Ο κόσμος ξεσπάει, εκτονώνεται, εκφράζεται και παραμερίζει για λίγο τα προβλήματά του. Το swing ως θεματική, παραπέμπει σε μία άλλη εποχή. Και αυτό αρέσει. Γίνεται ένα flashback σε εκείνο το μπαρ με τον κόσμο να χορεύει και να ακούει μουσική πλήρως απελευθερωμένος. Πρόκειται για μία “παράνομη” απελευθέρωση. Πιο επίκαιρο από ποτέ, αν μη τι άλλο.

Εξωστρέφεια και social dance

Η μουσική του σε επηρεάζει. Είναι αδύνατο να ακούς swing και να μην κουνάς τα πόδια σου στο ρυθμό. Εντάξει, μπορεί να μην χορεύεις δημόσια γιατί είσαι ντροπαλός. Αν βρεθείς, βέβαια, σε ένα από τα στέκια του swing-κοινού της Αθήνας θα καταλάβεις πως κάτι τέτοιο είναι απλά ανέφικτο. Γιατί, εκεί το swing υπονομεύει ξεκάθαρα όποια εσωστρέφεια και εξάρει δυναμικά την εξωστρέφεια. Χορός και μουσική είναι τα κύρια εκφραστικά μέσα. Τα εβδομαδιαία party και τα συχνά events δείχνουν να λειτουργούν ως αφορμή για μία ακόμη τυχαία συνάντηση, μάλλον προμελετημένο έγκλημα, μεταξύ γνωστών-αγνώστων. Ο κόσμος ξεσκάει. Και πέρα από αυτό, κοινωνικοποιείται, γνωρίζει άλλο κόσμο. Αναπόφευκτη η ρομαντική διάθεση σε μία τέτοια κατάσταση.

Συναισθήματα

Το swing σε φορτίζει συναισθηματικά. Σε ανεβάζει, σε κινητοποιεί, σου προκαλεί μία θετική ενέργεια. Επιδρά μέσα σου. Αισιόδοξα. Για τους ανθρώπους, δε που το ζουν καθημερινά και επαγγελματικά είναι μία σχέση δούναι και λαβείν. Και αυτή η συναισθηματική τους επένδυση καταλήγει σε έναν κοινό τόπο, μία συμφωνία. Το swing είναι τρόπος ζωής. Και η σχέση αυτή τροφοδοτείται από την έμπνευση, την δημιουργικότητα και εν τέλει, την αφοσίωση.

Vintage αισθητική

Λόγω του background story, είναι επόμενο πως αγκαλιάζει μία vintage αισθητική. Αυτή πέρα από την επιμέλεια της εικόνας, το πεπαλαιωμένο ντύσιμο που βαφτίζεται μεταμοντέρνα vintage style, εμπεριέχει και τα μουσικά ακούσματα-προτιμήσεις που επαναφέρουν τη swing era στο προσκήνιο. Αυτή η “οικονομική” μόδα, λοιπόν, βρήκε υποστηρικτές στην Αθήνα καλύπτοντας την ανάγκη για κάτι καινούργιο, αλλά παλιό.

Η πρόταση

Ο Βασιλιάς του είδους, Benny Goodman, προτείνει: “After you've done all the work and prepared, what the hell, you might as well go out and have a good time”. Οπότε κάνε ένα διάλειμμα, κάνε ένα quick search για να μάθεις τι παίζει από events και βγες να χορέψεις σε μία άλλη εποχή. Το swing έχει τη γοητεία της παρόρμησης.


Κυριακή 14 Δεκεμβρίου 2014

Φιλόξενος Κόσμος

Τα θύματα του ιμπεριαλισμού στη Μέση Ανατολή είναι χιλιάδες. Όσοι δεν πεθαίνουν από τον πόλεμο στις χώρες τους, όσοι δεν πνίγονται στο Αιγαίο ή δεν δολοφονούνται στα σύνορα, καταδικάζονται να πεθάνουν από την πείνα στη χώρα πρώτης υποδοχής, που στις περισσότερες περιπτώσεις είναι η Ελλάδα, γιατί έτσι επιτάσσουν οι διεθνείς συνθήκες”.

Το κομμάτι αυτό είναι παρμένο από φυλλάδιο πολιτικού, προφανώς, χαρακτήρα με τίτλο “Αλληλεγγύη στα θύματα των ιμπεριαλιστικών επεμβάσεων και των δικτατοριών στη Μ. Ανατολή”. Εντάξει, δε θα κατακρίνω τα στείρα μέσα πειθούς του κειμένου, ούτε τη συνολικά εκλαϊκευμένη λεξικολογική χρήση. Όταν παίρνω ασυναίσθητα στο χέρι μου το φυλλάδιο και διαβάζω φευγαλέα δύο-τρεις σειρές, νιώθω πως το κείμενο μου είναι ,κουραστικά, οικείο. Δυστυχώς, η πολιτική σκοπιμότητα της επανάληψης λέξεων όπως “αλληλεγγύη” και “ιμπεριαλισμός” φθείρει και υπονομεύει την ερμηνευτική σημασία των όρων. Χάνουμε την ουσία.

Έχουμε την τάση να μιλάμε, προτού ακούσουμε. Ας ακούσουμε αυτούς που έχουν να πουν πραγματικά κάτι. Ας ακούσουμε την ιστορία τους.

Η διαδρομή

Ήταν 5 το πρωί όταν ξεκινήσαμε το ταξίδι μας. Περιμέναμε τη βάρκα μας. Κάθε μέρα έρχεται μία ή και δύο βάρκες. Μετά από λίγη ώρα εμφανίστηκε. Έπρεπε να πληρώσουμε τους λαθρέμπορους (3) για να μπορέσουμε να μπούμε στη βάρκα. Το αντίτιμο ήταν 1300-1500 ευρώ το άτομο ανεξαρτήτως ηλικίας. Έπρεπε να κολυμπήσουμε αρκετά μέχρι τη βάρκα. Χάσαμε πολλά από τα υπάρχοντά μας. Μας άφησαν σε ένα νησί. Νομίζω Νάξος. Εκεί μας συνέλαβε η αστυνομία. Μείναμε στη φυλακή για δύο μέρες. Έπειτα μας έστειλαν στη Σάμο όπου κι εκεί, στη φυλακή, μείναμε για έξι μέρες. Ο χώρος ήταν άθλιος. Ήμαστε στριμωγμένα, οι αστυνομικοί φώναζαν συνέχεια χωρίς να καταλαβαίνω τι λένε, το φαγητό ήταν το χειρότερο που έφαγα σε όλη μου τη ζωή και υπήρχε πάντα μία πολύ δυσάρεστη μυρωδιά. Στη φυλακή ήμαστε πολλοί διαφορετικοί άνθρωποι. Από τη Συρία, ήταν κάποιοι από το Αφγανιστάν, άλλοι από την Αφρική. Ήταν μία απάνθρωπη κατάσταση”.

Η κατάληξη στην Αθήνα

Ήρθαμε στην Αθήνα για να μας δώσουν κάποια χαρτιά για να είμαστε νόμιμοι. Μας έδωσαν χαρτιά αλλά δεν μας έδωσαν σπίτι. Κάποιοι που ήταν τυχεροί τους συνέλαβαν στο δρόμο και τους πήραν στη φυλακή. Αλλά και εκεί δεν έχουν χώρο για εμάς. Έχουμε νόμιμα δικαιώματα. Η κυβέρνηση εδώ λέει πως δε μπορεί να μας προσφέρει τα πάντα. Δε μας προσφέρει ΤΙΠΟΤΑ. Δε ξέρω για τα πολιτικά εδώ. Λένε πως υπάρχουν 1 εκατομμύριο και παραπάνω άνεργοι. Μας λένε μπορείτε να έχετε πολιτικό άσυλο, αλλά δε μας προσφέρουν στέγη. Θέλουμε τα δικαιώματά μας γιατί είμαστε ΑΝΘΡΩΠΟΙ. Αν είναι να μείνουμε εδώ ας μείνουμε σαν άνθρωποι. Όχι σαν ΖΗΤΙΑΝΟΙ. Δε θέλαμε να έρθουμε εδώ. Ο πόλεμος μας έφερε. Έχουμε ΔΙΚΑΙΩΜΑ να συνεχίσουμε τη ζωή μας”.

Το δικαίωμα και το αίτημα

Η κόρη μου είναι ακόμη στη Συρία με τον άντρα μου. Ο γιος μου είναι εδώ μαζί μου. Φοβάμαι και για την κόρη μου με τον άντρα μου και για το γιο μου και για μένα. Χωρίσαμε και δε ξέρω πότε θα βρεθούμε ξανά. Δεν έχουμε ελπίδα εδώ. Θέλουμε να φύγουμε. Στη Συρία πριν τον πόλεμο ήμουν δασκάλα αγγλικών και ο γιός μου μόλις τέλειωσε το σχολείο και ήθελε να σπουδάσει. Εδώ δεν είμαστε τίποτα. Δεν μας υπολογίζει ΚΑΝΕΝΑΣ. Θέλουμε, εάν μείνουμε εδώ, να ζούμε σαν άνθρωποι. Αν κοιτάξεις εδώ γύρω θα βρεις γιατρούς, μηχανικούς, δασκάλους. Δε βλέπουμε το μέλλον μας ΕΔΩ”.

“ΔΕΧΤΕΙΤΕ ΜΑΣ Ή ΑΦΗΣΤΕ ΜΑΣ ΝΑ ΦΥΓΟΥΜΕ”


Η Gaeda με το γιο της Oubaid διηγούνται την ιστορία τους. Διαμαρτύρονται για την αδιαφορία του κράτους υποδοχής και διεκδικούν τα δικαιώματά τους. Ζητάνε μία λύση στο πρόβλημά τους. Και είναι ξεκάθαροι. Να τους δοθεί η δυνατότητα να μείνουν εδώ σε ανθρώπινες συνθήκες ή να ταξιδέψουν νόμιμα και ομαλά όπου επιθυμούν.

Ελλάδα και Ευρώπη ένας φιλόξενος κόσμος...

Αυτό που είναι αποτρόπαιο στον πόλεμο είναι ότι στερεί από τον άνθρωπο το δικό του προσωπικό αγώνα. Francois Truffault 



Δευτέρα 10 Νοεμβρίου 2014

Η παιδεία που μας αξίζει

Η ακαδημαϊκή κοινότητα και ευρύτερα η εκπαιδευτική ζωή δείχνουν μία χρονίζουσα προβληματική εικόνα. Από το δημόσιο νηπιαγωγείο μέχρι και το δημόσιο πανεπιστήμιο, παρατηρούνται ενιαία τα ίδια προβλήματα. Ανεπαρκείς υλικοτεχνικές υποδομές, ελλείψεις στο ανθρώπινο δυναμικό-απολύσεις περικοπές, μειωμένη έως μηδενική χρηματοδότηση από το κρατικό μέρισμα για τη βελτίωση του εκπαιδευτικού συστήματος. Και κάποιος θα μπορούσε να γράψει πως το σύστημα το ίδιο είναι το βασικό πρόβλημα. Είναι και αυτή μία αλήθεια. Καθώς για την ώρα το σύστημα λειτουργεί με τεχνητές αναπνοές. Αυτή, ακριβώς, η περίεργη σύγκλιση των προβλημάτων του εκπαιδευτικού συστήματος συναντάται στον ίδιο γλωσσοδέτη. Δημόσιο.

Δημόσιο νηπιαγωγείο, δημόσιο γυμνάσιο και λύκειο, δημόσιο πανεπιστήμιο. Ο εκφυλισμός του όρου “δημόσιο” έρχεται να σταθεροποιηθεί σε όλη τη μεταπολιτευτική περίοδο. Αμφισβητείται, πλέον και η φιλοσοφία του όρου “δημόσια παιδεία”. Δημόσιο, δηλαδή, προς όλους, έχοντες και μη έχοντες. Η παιδεία είναι μία α-ταξική παροχή, ένα προϊόν κοινοκτημοσύνης, η θεμελίωση του τρόπου ζωής σε συλλογικότητες και περιβάλλοντα-οικογένεια, χώρος εργασίας, λοιπές δραστηριότητες. Η ατομική μόρφωση με συλλογικό χαρακτήρα θέτει σαν στόχο τη δημιουργία μίας ενιαίας ευ-συνείδησης έτσι ώστε να οικοδομηθεί μία κοινωνία πολιτών. Ειπώθηκε και από κάποιον Πλάτωνα, κάποιους αιώνες πρωτύτερα. Σοφή η θεωρία(=φιλοσοφία). Επί του πρακτέου, εικονίζονται εκ διαμέτρου αντίθετα οι παραπάνω θέσεις. Η ουσιαστική και πλήρης παιδεία σήμερα είναι ,πρώτα, προνόμιο των λίγων-όσο υπάρχουν τα καλά ιδιωτικά. Δεν είναι καθολική, αίρεται το κεκτημένο της συλλογικής μορφής της, ποιοτικά, τουλάχιστον. Γιατί η δημόσια παιδεία προσφέρει ενσυνείδητα παρωχημένες γνώσεις, άχρηστες πληροφορίες, αναδεικνύει ευθύς εξ αρχής της ανισότητες διδάσκοντας τον όρο αναξιοκρατία, θεμελιώνει ένα status quo καταναλωτών και όχι πολιτών. Όλο αυτό το μορφωτικό τσουβάλιασμα της γνώσης εξαλείφει ή μειώνει σθεναρά την προδιάθεση για κριτική ικανότητα της όποιας νέας γενιάς. Ιστορικά, αποδείχθηκε πως ο όρος “δημόσιο” αποτελεί πολιτική εξαπάτησης.

Το Πανεπιστήμιο Αθηνών, πλήρως το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, το δημόσιο Πανεπιστήμιο και το πρώτο ιστορικά του γένους, το δικό μου Πανεπιστήμιο παρουσιάζει τις δικές του πραγματικότητες. Είναι η αλήθεια των απολυμένων καθαριστριών και του εμβληματικού λευκού post-it “Παρακαλούμε να διατηρείτε τους χώρους καθαρούς”. Οι λόγοι προφανείς. Η αλήθεια της μετακόμισης ενός τμήματος του Πανεπιστημίου(Επικοινωνίας και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης) με ιδία έξοδα-από κοινού τσοντάρισμα των καθηγητών και των εργαζομένων, έπειτα από 22 χρόνια ύπαρξης χωρίς στέγη. Η αλήθεια του γκριζομάλλη καθηγητή με το λευκό μπλουζάκι να βάφει τους τοίχους παίρνοντας phd και σαν ελαιοχρωματιστής.

Βέβαια, υπάρχει και η αλήθεια του φοιτητή. Του φοιτητή των κομματικών παρατάξεων, εκείνου που φωνάζει αυτές τις μνημειώδεις, πομπώδεις πολιτικές εισαγωγές πριν από την έναρξη κάθε μαθήματος και εκείνου που απλά, παθητικά τις αντέχει. Εκείνου που σφυρίζει αδιάφορα μέχρι να τελειώσει στα 4 έτη. Υπάρχει η αλήθεια της απολιτίκ, αλλά εξαιρετικά πολιτικοποιημένης απόστασης του φοιτητή από τα κοινά, από τις αποφάσεις των κομματικών παρατάξεων που παρουσιάζονται ως καθολικά αποδεκτές απόψεις του φοιτητικού συλλόγου. Και η αμετοχικότητα έχει το τίμημά της. Στην πραγματικότητα του φοιτητή υπάρχει η κουλτούρα του αναρχοαυτόνομου αριστερού που αναγάγει τον Μπακούνιν και τις θεωρίες του αναρχισμού σε ιδεολογική καραμέλα με σκοπιμότητα την ευκαιριακή “επανάσταση”. Υπάρχει, επίσης το κλασσικό πρότυπο που θα φωνάξει κλισέ για τον καπιταλισμό, τη σάπια υπερκαταναλωτική κοινωνία, αναπαράγοντας ευλαβικά το ριζοσπάστη και παρερμηνεύοντας συστηματικά τον Μαρξ. Υπάρχει, τέλος το έδρανο της καλοπέρασης για τα βράδια της Παρασκευής και του Σαββάτου. Η πλευρά, αυτή που ζητάει τον αριθμό σου από το πρώτο έτος, που σου υπόσχεται ότι θα σε βάλει μες στα πράγματα, σε φτιάχνει, σε καλλωπίζει και σε βγάζει έξοδο στο Μαζωνάκη και στην Πάολα. Με τη λήξη της ακαδημαϊκής σου θητείας όλα τα παραπάνω παίρνουν μία πιο ξεκάθαρη διάσταση και ερμηνεία.

Το ΕΚΠΑ, ως Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα δεν έχασε το κύρος του και την αξιοπιστία του από την είσοδο των αγανακτισμένων φοιτητών στο συμβούλιο της Συγκλήτου. Αυτή, ήταν, απλά μία αντίδραση που προκλήθηκε από μία πρότερη δράση. Και για την περίπτωση του κ. Φορτσάκη και γενικότερα στο θεσμό της διαδοχής των πρυτάνεων ισχύει η ρύση “φωνάζει ο κλέφτης”.

Το κρατικοδίαιτο πανεπιστήμιο πρέπει να πεθάνει. Το σημερινό πανεπιστήμιο και ο τρόπος λειτουργίας του καταδεικνύει την σκοπιμότητα της παρακμής του. Η ισχνή χρηματοδότηση και το πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων που εκφυλίζει διαρκώς το θεσμό και εξοργίζει την ακαδημαϊκή κοινότητα μπορεί να λειτουργήσει μπούμπερανγκ. Ψωμί-Παιδεία-Ελευθερία ειπώθηκε κάποτε και είναι συνεχώς επίκαιρο.


Τρίτη 30 Σεπτεμβρίου 2014

Το ξέσπασμα της Μέσης Ανατολής και οι Η.Π.Α

Η αραβική λέξη “jihad” απέκτησε διεθνή διάσταση και ,πλέον, αποτελεί κεντρική προβληματική για τη διεθνή Δυτική διπλωματία, κυρίως σε Κογκρέσο και UK Parliament. Ακριβολογώντας, η πολιτική δράση της jihad εξήρε την προσοχή της Δύσης, αλλά πολύ περισσότερο, η “θεατρικότητα” στις εκτελέσεις των Αμερικανών δημοσιογράφων James Foley και Steven Sotloff προκάλεσε την απαιτούμενη ένταση. Η ISIS κερδίζει την προσοχή από τα διεθνή μέσα και άρα κινεί το παγκόσμιο ενδιαφέρον. Οι αναπαραστάσεις βίας εξυπηρετούν την ιδεολογική της υστεροφημία, αλλά πολύ παραπάνω περνάει τα μηνύματα που θέλει προς τις “καταραμένες” Η.Π.Α. “fi sabil allah”, δηλαδή, στο δρόμο του Θεού. “Jihad”, δηλαδή, αγώνας. Η ταύτιση των δύο όρων, ως συγκοινωνούντα δοχεία, μπορεί να προκαλέσει μεγάλο ζήτημα στην παγκόσμια ισορροπία. Η ιστορία μαρτυράει, άλλωστε, τους κινδύνους μίας μείξης των πολιτιστικών χαρακτηριστικών μίας ευρύτερης περιοχής, Μέση Ανατολή, με επίκληση στα ιδανικά του θρησκευτικού στοιχείου και με πολιτικές προεκτάσεις. Μία τέτοια δυναμική συγκυρία μπορεί να εξελιχθεί σε λαίλαπα. Ιδίως, όταν προέρχεται από τους κόλπους του φανατικού ισλαμισμού.

Οι κοινωνίες της Μέσης Ανατολής έχουν τη δική τους πολυπλοκότητα, στα χαρακτηριστικά και στις ιδιαιτερότητές τους (κουλτούρα). Τα κοσμικά καθεστώτα, κατά βάση απολυταρχικά στη δομή και στη λειτουργία τους, διατηρούσαν μία κάποια ισορροπία στο κατά τ' άλλα εύθραυστο πολιτικό σκηνικό των κρατών. Η αποσταθεροποίηση της πολιτικής κατάστασης σε Λιβύη (Καντάφι), Ιράκ (Σαντάμ Χουσεϊν), Αίγυπτο (Μουμπάρακ), Συρία (Άσσαντ) δημιούργησε προστριβές στο εσωτερικό των χώρων αυτών. Κι ενώ, οι εμφύλιοι μαίνονται ακόμη σε Συρία και Ιράκ, οι Η.Π.Α. χάνουν γρήγορα τον έλεγχο των ισορροπιών. Ακόμη, χειρότερη είναι η προσπάθεια πολιτικής τους παρέμβασης σε μία απόπειρα εξομοίωσης της Μεσανατολικής λογικής με τη Δυτική. Πράγμα εντελώς ανέφικτο. Η μονοκόμματη στήριξη των αντικαθεστωτικών δυνάμεων, σε κάθε περίπτωση, απέβλεπε στον εξυπνακίστικο τρόπο επιρροής στα εμπορικά δρώμενα των τόπων(=ο έλεγχος του πετρελαίου) και στην εξόντωση των ντόπιων ανταγωνιστών(=οι επιφανείς δικτάτορες). Η υποστήριξη στους αντάρτες, βέβαια, φάνηκε σαν ένα δίκοπο μαχαίρι. Γιατί, όταν το Δυτικό κοσμικό εμπλέκεται κι επηρεάζει μία κατάσταση που εκ των πραγμάτων δε γνωρίζει ή δεν έχει την εμπειρία να διαχειριστεί, τότε τα αποτελέσματα είναι εξαιρετικά απρόβλεπτα. Εν ολίγοις, οι Η.Π.Α. ενεπλάκησαν πολιτικά σε περιοχές που δεν αντιλαμβάνονται τα πολιτιστικά τους χαρακτηριστικά. Πρόκειται για μία σωρεία πολιτικών και στρατηγικών λαθών, με πρόχειρους χειρισμούς, που απορρέουν από την ευρύτερη αδυναμία των Ηνωμένων Πολιτειών στη διαχείριση των διεθνών θεμάτων.

Σε τελική ανάλυση, προτού ειπωθεί λαϊκίστικα ένα - “state incorrect” ή ένα - “we're deeply sorry for the victims of our families” σε μία κρίση αυτοκριτικής, καλό θα ήταν προτού σταλούν δημοσιογράφοι, να σταλούν ανθρωπολόγοι. Πώς παρεμβαίνεις πολιτικά σε έναν τόπο όταν δε ξέρεις την κουλτούρα του, τη θρησκεία του και τα χαρακτηριστικά του, την ταυτότητά του; Στην περίπτωση της αμερικανικής διπλωματίας ισχύει το -ανοίξτε και κάνα βιβλίο. Διότι, οι πολιτικοί και διπλωματικοί χειρισμοί του Κογκρέσου έχουν τη μορφή fast-food, με δεδομένη την εδραίωση των McDonalds στην παγκόσμια αγορά και την αποθέωση της εταιρικής πολιτικής από τους “καλοφαγάδες” φαφλατάδες Αμερικάνους. Σε αυτήν τη λογική εξομοίωσης μπορεί κάλλιστα να τοποθετηθεί μία επιχείρηση “Mcdonalds” αλα “Σοκ και Δέος” στο κέντρο της Βαγδάτης ή της Δαμασκού.
Η γεωπολιτική ισορροπία αλλάζει, γιατί και ο συσχετισμός δυνάμεων αλλάζει. Οι Η.Π.Α. εκφράζουν ,αισθητά, αδυναμία στο να παίξουν το ρόλο του πλανητάρχη. Οι ήττες σε Ιράκ και Αφγανιστάν, από 2000 κι έπειτα, αποτέλεσαν μεγάλες πληγές για την αμερικανική οικονομία. Παράλληλα, οι πολιτικοί χειρισμοί στη Μέση Ανατολή εξέθρεψαν μία πολύ απρόβλεπτη κατάσταση. Η διάλυση της μεσαίας τάξης, η ανάδυση των θρησκευτικών χαρακτηριστικών σε συνδυασμό με την έντονη παρεμβατικότητα των Αμερικανών, η φθίνουσα πορεία της Αλ Κάιντα, ενθαρρύνουν τη συσπείρωση της περιοχής της Μέσης Ανατολής υπό το πρίσμα μίας Αραβικής Μεγάλης Ιδέας. Στην ,πλέον, ιστορική συγκυρία, οι Αμερικάνοι εμφανίζονται άπραγοι, αδαείς και κυρίως άφραγκοι. Όση επιρροή κι αν ασκούν στο Σίτι και στο UK Parliament, όσο καλές κόπιες και να δίνουν στον Κάμερον, το story είναι πως we're all (no longer) liviving an Amerika που λένε και οι rammstein.



Δευτέρα 18 Αυγούστου 2014

Gost-(άρουμε)-amos do português

Όταν κατέβηκα για πρώτη φορά στην κουζίνα του κάτι σαν common room της δικής μας φοιτητικής- “εράσμους” -εστίας, ένιωθα σχετικά μαζεμένος. Κι εδώ που τα λέμε όταν στις πρώτες σου δύο μέρες στη φοιτητούπολη της Γάνδης, σκίζεσαι στη γραφειοκρατία και η μόνη κοινωνική συναναστροφή που έχεις είναι με κάτι τύπους που μοιάζουν σαν τζιχαντιστές έτοιμοι για πραξικόπημα, είσαι τουλάχιστον μαγκωμένος. Εκεί βρήκα ένα τραπέζι γεμάτο από πατάτες, μπρόκολα, λάδι, κρασί και σολωμό. Πάνω από τις κατσαρόλες τρεις τύποι με φαρδιά πλατιά χαμόγελα και μια κουτάλα ανα χείρας, να χασκογελάνε και να κάνουν χαλασμό. Αυτό ήταν. Αποκύρηξα τους τρομοκράτες του 4ου και 5ου ορόφου και προσηλυτίστηκα σε μία πιο εράσμους λογική. Αυτή των Πορτογάλων.

Η εμπειρία του εράσμους τελειώνει. Και κάπου εκεί η ουτοπία της διατήρησης μίας όποιας φιλίας θα έχει πάντοτε τροχοπέδη την πραγματική απόσταση. Βέβαια, έχεις την αίσθηση πως έχεις ανοιχτούς λογαριασμούς ακόμα. Κάνεις ένα quick search και προσεύχεσαι να μην καταλήξεις πάλι στη Ryanair, skype για τις λεπτομέρειες, φτιάχνεις αποσκευές αλά go light, check-in κι έφυγες για eurotrip. Εντάξει, ίσως να μην είναι και τόσο απλό. Μόνο έτσι, όμως, μπορείς να νιώσεις πως έβαλες και την τελική σφραγίδα στην εμπειρία του εράσμους.

Όπως κάθε λαός έτσι και οι Πορτογάλοι έχουν κάποιες ιδιαιτερότητες στην κουλτούρα τους. Αρχικά, ζούνε έντονα την κόντρα Βορρά-Νότου, την κόντρα των δύο μεγάλων αστικών κέντρων Πόρτο-Λισαβόνας, την κόντρα των δύο ποδοσφαιρικών μύθων Πόρτο-Μπενφίκα, την κόντρα της Super Bock με τη SAGRES(οι δύο πιο δημοφιλείς εγχώριες μπύρες). Βέβαια, ανεπίσημα υφίσταται και η νοητή διαίρεση στην κουλτούρα Δύσης κι Ανατολής, δηλαδή των ανθρώπων της θάλασσας και του Ατλαντικού, κάτι σαν τους δικούς μας νησιώτες, με τους ανθρώπους της γης και της υπαίθρου. Από τη μία, οι φωνακλάδες ψαράδες, ζώντας μία έντονη καθημερινότητα, παθιασμένοι και με ταμπεραμέντο, λατρεύουν το φαγοπότι, το μπινελίκι και τα “πονειρά ανέκδοτα”. Από την άλλη, οι ενάρετοι αγρότες, βαθιά θρησκευόμενοι, ζούνε μετ' ηρεμίας και γαλήνης, απολαμβάνοντας τους καρπούς της γης, ακούγοντας fado-κλασσική πορτογαλική μουσική ρομαντικής και συναισθηματικής χροιάς-κατά τη διάρκεια του δείπνου. Συνοπτικά, το Πόρτο, η καρδιά και πρωτεύουσα του Βορρά είναι το ενδεικτικότερο πολιτιστικό παράδειγμα της Πορτογαλικής κουλτούρας σε αντίθεση με την κοσμοπολίτικη Λισαβόνα, τουριστικό “άσυλο”, θέρετρο, δηλαδή, που σφετερίζεται τον τίτλο της πρωτεύουσας της χώρας.

Κάθε Πορτογάλος που γνώρισα στο άκουσμα του ότι ήμουν Έλληνας, έλεγε σπαραχτικά: “Grego, os jogos em 2004...meu deus, meu deus, meu deus”. Η περηφάνεια τους είναι και θα είναι πληγωμένη από το κάζο που υπέστησαν στο EURO του 2004. Δεν το ξεπέρασαν ποτέ. Και μετά από αυτή τη σύντομη στιχομυθία και με δεδομένη την αδυναμία μου για παραγωγική κουβέντα στα πορτογαλικά, τα σφηνάκια κατέβαιναν μονομιάς εις υγείαν της καταραμένης Ελλάδας που ακόμα τους στοιχειώνει. Οι Πορτογάλοι είναι ποδοσφαρολάγνοι. Ποδοσφαιρόπληκτοι. Ζουν κι αναπνέουν για τη μπάλα, όπου σταθούν κι όπου βρεθούν επιδίδονται σε αναλύσεις και καταλήγουν να τσακώνονται για την Πόρτο, για τη Μπενφίκα και τη Σπόρτινγκ Λισαβώνας, τις τρεις μεγάλες ομάδες, δηλαδή. Εκνευρίζονται με το στυλάκι του Ρονάλντο που είναι η επιτομή του “azeiteiro”-κάγκουρας-αλλά κρυφά δείχνουν να το γουστάρουν και κατ' επέκταση να το υιοθετούν. Βέβαια, το στυλ των “azeiteiros” κομπλάρει και κοκκινίζει μπροστά στα καθολικά και καθωσπρέπει κορίτσια. Τότε σε μία απόπειρα προσέγγισης-αλά καμάκι- ένα πνιγηρό “Olá”/Γεια, καταποντίζεται από τα περιπαιχτικά γελάκια των meninas/κορίτσια.

Οι Πορτογάλοι είναι καλοφαγάδες. Τους αρέσει το καλό φαγητό και άρα και το καλό κρασί. Είναι γευσιγνώστες, εκτιμούν και στηρίζουν σε μεγάλο βαθμό την εγχώρια και τοπική παραγωγή τους. Ωστόσο, για εκείνους το τραπέζι και η συγκέντρωση γύρω από αυτό έχει συγκεκριμένη ερμηνεία και στοχοθεσία. Είναι η μάζωξη της οικογένειας με την αφορμή του μεσημεριανού ή του δείπνου, ευκαιρία για κουβέντα κι αλληλεπίδραση. Η ευκαιρία για τη μητέρα να σε πείσει να γίνεις νοσοκόμα ή για τον πατέρα να σε πείσει να γίνεις μηχανικός. Αυτή είναι η δική τους πρακτική θεώρηση.

Η έννοια της οικογένειας έχει ,δεδομένα, ύψιστη σημασία, “tudo para a familia”/όλα για την οικογένεια. Εξαιρετικά φιλόξενοι και κοινωνικοί, επικαλούνται το Ξένιο Δία σαν παράδειγμα, τιμώντας τον προσκεκλημένο και την προέλευσή του, χωρίς ίχνος ιδιοτέλειας. Το κυριότερο δε, πως η φιλοξενία τους εμφανίζεται ως κοινός τόπος στην ευρύτερη πολιτιστική τους άποψη, χωρίς να αποτελεί αποκλειστικά δυνατότητα μιας αστικής τάξης.

Τέλος, πέρα από τα ονόματα οροσειρές που φέρουν σαν καμάρι και τιμή, τέσσερα μπορεί και έξι ονόματα μερικές φορές, επίδραση από τους “κακούς Σπανιόλους” που δε συμπαθούν ιδιαίτερα, σε επίπεδο πολιτικής δηλώνουν αριστεροί στις πεποιθήσεις τους, αλλά το 60% της αποχής τους στις πρόσφατες Ευρωεκλογές καταδεικνύει αφ' ενός τον προβληματισμό τους κι αφ' ετέρου την αδιαφορία τους.


Στον τελευταίο χαιρετισμό στο αεροδρόμιο του Πόρτο κι ενώ επιβιβάστηκα στο αεροπλάνο, έφερα κατα νου τις εικόνες και τις εμπειρίες μου από το ταξίδι. Η ζεστή από την τελευταία φωτογραφία κάμερα μπήκε αναπαυτικά στη θήκη της, με την ελπίδα του ότι η Ευρώπη θα παραμείνει μια γειτονιά. Ένα φιλόξενο σπίτι ενός φίλου, μία αυθόρμητη εξόρμηση, ένα reunion για να θυμηθείς εικόνες μιας μοναδικής εμπειρίας. Οι φωτογραφίες είναι αναμνήσεις και οι αναμνήσεις γνώση κι εμπειρία απαραίτητη για να σε ωριμάσει.  

Τρίτη 1 Ιουλίου 2014

Goal 2. Απάντηση στο Ν. Μπογιόπουλο


Το ποδόσφαιρο είναι αθώο και πάντα μία μπάλα θα φτάνει για να το αποδείξει. Μία μπάλα θα είναι αρκετή για να γίνεται το ποδόσφαιρο πάλι παιχνίδι. Μία μπάλα, μερικά πανιά δεμένα, ό,τι μοιάζει στρογγυλό, είναι αρκετό για να πάρει φωτιά η αλάνα, το σοκάκι, η αυλή, ο δρόμος, για να αντηχήσει η πιο διαδεδομένη γλώσσα στον κόσμο. Το ποδόσφαιρο. Αυτό το παγκόσμιο παιχνίδι είναι παντού, κάθε στιγμή, κάθε μέρα προσιτό σε όλους”.

Το Παγκόσμιο Κύπελλο στη Βραζιλία, όχι στη χώρα που γέννησε το άθλημα, αλλά στη χώρα που το αγάπησε και το ενστερνίστηκε όσο καμία κουλτούρα ανά την υφήλιο. Όχι στη χώρα που το επιστημονοποίησε, αλλά στη χώρα που το έβαλε βαθιά στην πραγματικότητα μιας κοινωνίας. Μιας κοινωνίας μεγάλης που διαμαρτύρεται για την υπερπολυτέλεια του εγχειρήματος της FIFA. Γιατί γι' αυτούς, μία μπάλα με μερικά πανιά δεμένα, καθετί στρογγυλό, μπορεί να γίνει “τροφή” για όνειρα. Γι' αυτούς, δεν είναι απλά ένα παιχνίδι. Είναι το παιχνίδι τους.

Σ' αυτό έμελλε να πάρει μέρος και η δική μας ομάδα. Η Εθνική ομάδα. Η ομάδα που την τελευταία δεκαετία λατρεύεις, να μισείς. Διχαστική, αντιτουριστική, με έριδες και λυκοφιλίες στους κόλπους της, ιντριγκαδόρικη, θαρρείς πως βλέπεις μια μεξικάνικη νουβέλα(παραλίγο). Το τέλειο αντιπροσωπευτικό μας συγκρότημα.

Ας βλέπεις για μία δεκαετία τον Καραγκούνη να πέφτει δραματικά στο χορτάρι, να έχει τελειώσει το σπρέι του διαιτητή σε αυτό το Παγκόσμιο Κύπελλο, να γκρινιάζει μ' αυτούς τους ντενιρικούς* μορφασμούς. Ας αντιπαθείς τον κλικαδόρο και χοντροκώλη Κατσουράνη-πρόσφατα θύματος διαδικτυακού bullying που δεν έπεισε για τη (μη) συμμετοχή του από τον “πολυ-μηχανικό” Φερνάντο Σάντος. Ας λες ότι ο Σαμαράς είναι ελεύθερος, αλλά έκλεισε συμβόλαιο με τη “fructis”. Ας ρίχνεις το ανάθεμα στον κάγκουρα από το Μπουρνάζι-Μήτρογλου που κόστισε 15 καφετιά και τώρα είναι μια μαούνα ή στο καράβι για απόσυρση-Γκέκα που η μισή Ελλάδα προμήνυε άδοξη κατάληξη στο 4ο πέναλτι με την Κόστα Ρίκα. Από την κόλαση στον παράδεισο κι από τον παράδεισο στην κόλαση. Πάντα θα είναι ένα δρομολόγιο περιπετειώδες.

Συγκλονιστική η δύναμη της εικόνας. Ένας πιτσιρικάς με σύνδρομο down, κολλημένος με το Σαμαρά. Μία εικόνα ενθουσιασμού και δύναμης που ταξιδεύει από τη μία γωνιά του πλανήτη στην άλλη με όχημα μία μπάλα. Από την άλλη, το τελευταίο σφύριγμα και η λήξη του αγώνα με την Ακτή Ελεφαντοστού. Τα πανηγύρια των διεθνών, η αυλαία για ένα σπουδαίο ποδοσφαιριστή-Ντρογκμπά, η ιπποτική κίνηση παρηγοριάς του Σαμαρά στον για 90' αντίπαλό του. Το ποδόσφαιρο είναι κάτι παραπάνω από ένα lifestyle. Το ποδόσφαιρο είναι παιχνίδι, το ποδόσφαιρο είναι στιγμές.

Μεταμεσονύχτιες τσάρκες στη γειτονιά σου. Η ώρα περασμένη. Ο αδιάλειπτος βερμπαλισμός του Σπυρόπουλου στοιχειώνει το μυαλό σου. Είσαι θυμωμένος κι από τον μαλάκα το Γκέκα που δεν την έστειλε στο πλεκτό. Ξαφνικά, συνειδητοποιείς πως αυτή σου τη σκέψη την άκουσες δυνατά. Στο παραπέρα στενό και στο παραδίπλα και στο πιο κάτω τετράγωνο. Και μία ωραία νύχτα γεμίζει από ποδοσφαιρική κουβέντα, είτε είναι σαρκαστική, είτε επαινετική, είτε εμπεριέχει επιφωνήματα του “αχ”. Αχχχ...

Το ποτήρι φαίνεται μισοάδειο ή μήπως είναι μισογεμάτο. Έχω καιρό να δω τη γειτονιά μου τόσο ζωντανή. Υπήρχε λόγος. Και η αξία του νικητή δίνει χαρά στον ηττημένο. Κόστα Ρίκα ή αλλιώς όμορφη ακτή. Έπειτα, είναι απλά ένα παιχνίδι. Ή μήπως όχι;Ποδοσφαιρο. Το πιο σημαντικό ασήμαντο πράγμα στον κόσμο”.

Δεν ξέρω αν οι ήρωες πολεμάνε σαν Έλληνες όπως άστοχα χρησιμοποιείται διηνεκώς η ιστορική αυτή ατάκα του Τσόρτσιλ. Ξέρω, όμως, ότι το εθνικό φρόνημα δεν αναζωπυρώνεται μέσα από την ίδια αθλητική φυλλάδα που θα προκρίνει μίση, έχθρες, έριδες, αντιπαλότητες κι αντιδικίες.

Παρασκευή 2 Μαΐου 2014

Η πολιτική θα φορεθεί πολύ αυτήν την άνοιξη"

Είναι in fashion. Είναι μία τάση, ένα ρεύμα. Η πολιτική λανσάρει νέα μόδα, φοριέται και θα φορεθεί πολύ αυτήν την άνοιξη.

Τι θα φορεθεί πιο πολύ; Μπλε, κόκκινο, πράσινο, πάλι μπλε ή πάλι κόκκινο. Διάολε, όμως, το μαύρο είναι πάντα στη μόδα. Ένδειξη κομψότητας.

Ο ντουνιάς σφύζει από προεκλογική λόξα. Κάποτε το lifestyle ήταν μία πολιτική. Μία πολιτική αποπροσανατολισμού του ακροατηρίου από τα ουσιώδη ζητήματα, μία ώθηση στα επουσιώδη και στα υπερκαταναλωτικά πρότυπα. Η πολιτική του φαίνεσθαι έκανε τράμπα κι έτσι η πολιτική έγινε lifestyle. Έχεις δεν έχεις πρόταση, για την πατρίδα και τον τόπο σου ρε γαμώτο. Άλλωστε, λίγοι βγήκαν ουσιαστικά χαμένοι. Οι περισσότεροι μάλλον ατσαλάκωτοι θα παραμείνουν. Έχουμε βραχύβια μνήμη Κάρολε!

Το “Ποτάμι” βάφτισε εκφραστή της ιδέας του ή μάλλον των συμφερόντων του ένα πρόσωπο αναγνωρίσιμο στην πλατιά μάζα, μία εικόνα επικοινωνιακή και κοινά αποδεκτή. Το βασικό είναι να σε ξέρουν. Σε αυτήν την λογική της αναγνωρίσιμης φιγούρας πάτησαν επικοινωνιακά στο προεκλογικό στάδιο όλες σχεδόν οι πολιτικές κινήσεις. Η ΝΔ δίνει κεντρική θέση στον αρχηγό Ζαγοράκη, εποφθαλμιώντας στη σχέση της με τον επενδυτή Σαββίδη και τούμπαλιν. Ο ΣΥΡΙΖΑ επιστρατεύει την ιστορία του Μ.Γλέζου δίνοντας ηρωική διάσταση στο ψηφοδέλτιό του. Η πρόταση Λαζόπουλου δεν προχώρησε και θα πρέπει να εκθειάζουμε άλλη μία σεζόν την “σατυρική” εκπομπή του.

Είναι μία διαδικασία storytelling, διήγηση κάποιων ιστοριών με κοινό στόχο. Την αποδοχή. Φερ' ειπείν, η ιστορία ενός δημοσιογράφου πολιτικοποιημένου που αποφάσισε να καινοτομήσει, να ρισκάρει δείχνοντας ότι δεν είναι αμέτοχος στα προβλήματα του τόπου. Από την άλλη, ένα λαϊκό παιδί από τη Λυδία Καβάλας, χωριατόπαιδο, που έπαιξε μπάλα και λατρεύτηκε για τα ηγετικά του χαρακτηριστικά και την αρρενωπότητα του. Τέλος, το πρόσωπο, όνομα της ιστορίας, που με θάρρος κατέβασε τη ναζιστική σημαία από την Ακρόπολη. Η ενεργοποίησή του έχει επικοινωνιακό συμβολισμό. Το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον λειτουργούν ενωτικά. Ο ήρωας του τότε, ο ήρωας του τώρα, ο ήρωας του αύριο. Ένα παράδειγμα, μία αναφορά στο ένδοξο του παρελθόντος ως παρακαταθήκη για το τώρα και το αύριο.

Η πολιτική έχει αποκτήσει διεκπεραιωτικό χαρακτήρα εφόσον αποτελεί δείκτη εξυπηρέτησης των ιδίων κεφαλαίων, των λόμπι. Στην Ελλάδα της μεταπολίτευσης βιώνουμε διαρκείς επικοινωνιακές αλλαγές. Κάποτε αρκούσε να είσαι απλά από τζάκι ή να έχεις μία οικονομική επιφάνεια. Πλέον, το κοινό απαιτεί να είσαι και της showbiz. Κι επίδοξες σταρλετίτσες θα υπάρχουν πάντα διαθέσιμες για κατανάλωση. Είναι μία νέα τάση. Μία εποχιακή και ευκαιριακή αλλαγή. Κάποιοι το βαφτίζουν ανανέωση. Κάποιοι αντιλαμβάνονται την απελπισία του συστήματος και την αδυναμία πειθούς του. Κάθε τάση στη μόδα έχει ημερομηνία λήξης. Γι' αυτό αποφασίζει ο καταναλωτής/πολίτης.  



Πέμπτη 17 Απριλίου 2014

Εσύ πού κερδίζεις;

Το ποδόσφαιρο είναι ίσως η πιο πετυχημένη κόπια της πολιτιστικής βιομηχανίας, της βιομηχανίας του θεάματος. Το πως προμοτάρεται ένας αγώνας μεταξύ δύο ομάδων, με pre-game και post-game analysis, καταδεικνύει την επιτυχία του μάρκετινγκ στην προώθηση του προϊόντος που λέγεται αθλητισμός. Προϊόν που προβάλλεται μαζικά μέσα από τα ΜΜΕ(το μέσο προώθησης) και έχει εγκατασταθεί στο συλλογικό φαντασιακό του ελληνικού κοινού αρχικά από την περίοδο της Χούντας και μετέπειτα, πιο έκδηλα και πιο αναλυτικά στις αρχές τις δεκαετίας του '90. Εκεί που όλα παίρνουν μία πιο επαγγελματική μορφή.

Το ποδόσφαιρο, σήμερα, πέρα από την επαγγελματική του διάσταση και την εξαιρετική απήχηση που έχει σε παγκόσμιο κοινό, έχει και πολιτική σχέση. Κι αυτό γιατί σαν προϊόν προσφέρει δυνατότητες, κυρίως οικονομικές μα και κοινωνικοπολιτικές.

Η χθεσινοβραδυνή κόντρα ΠΑΟΚ-Ολυμπιακού είναι μία εικόνα του πως δρα και λειτουργεί η συγκεκριμένη βιομηχανία θεάματος. Όρος ο οποίος, βέβαια, δυνάμει υπονομεύει το ζητούμενο, το θέαμα. Οι μεν και οι δε. Σε μία ξεκάθαρη σύγκρουση συμφερόντων με μπόλικο παρασκήνιο και με εξαιρετικό ενδιαφέρον να ερευνήσεις τις πραγματικές προθέσεις των “αιμοδοτών” του θεάματος.



Ο Σαββίδης επιχειρηματικά αντιπροσωπεύει μία κάστα, ελίτ Ρωσικών συμφερόντων, εδρεύει και δραστηριοποιείται επιχειρηματικά στη Θεσσαλονίκη και τη Μακεδονία, χτίζει το δικό του μύθο. Με την εξαγορά επιχειρήσεων χτίζει το οικονομικό του status και δικαιολογεί όλα τα κεφάλαια που επενδύει στο όχημα-εταιρία που λέγεται “ΠΑΟΚ”. Από την άλλη πλευρά, ο Μαρινάκης, ναυτιλιακά διατηρεί το brand-name του χωρίς να χρειαστεί να δικαιολογήσει φορολογικά τις κινήσεις του μέσα από την εταιρία “Ολυμπιακός”. Η σχέση του με την πολιτική εξουσία μάλλον στενή, μέχρι πρότινος τουλάχιστον. Γιατί στις ερχόμενες Ευρωεκλογές κινητοποιείται πολιτικά με αυτόνομο συνδυασμό στον Πειραιά θέτοντας βιτρίνα το Μώραλη(πρόεδρος της ΠΑΕ Ολυμπιακός) και με αρωγούς υποστηρικτές της κίνησης την οικογένεια Κόκκαλη. Κίνηση μεγάλου ενδιαφοντος που εγείρει ερωτήματα. Ερωτήματα που μάλλον ξεκαθαρίζονται με την ενεργοποίηση της υποψηφιότητας ενός άλλου “επιφανούς”-lifestyle προσώπου. Ο Ζαγοράκης είναι η βιτρίνα και το μέσο στην προεκλογική ντήλια Σαββίδη-Κυβέρνησης. Μία κόντρα συμφερόντων με φόντο τα δύο λιμάνια Πειραιά-Θεσσαλονίκης και της εκμετάλλευσής των. Η αναβίωση της μάχης Βορρά-Νότου στη σκιά της εμπορικής εκμετάλλευσης και της “οχηματικής” κερδοφορίας.

Η μπάλα είναι ωραία όταν δεν την παίρνεις και πολύ στα σοβαρά,όταν μένεις στο χαβαλέ και στην καζούρα. Πήξαμε, όμως, στη νόμιμη βία. Οπαδικός τύπος που λειτουργεί εμπρηστικά στην εβδομαδιαία pre-game διεργασία και στο ανελέητο post-game analysis. Δηλώσεις αντιπαλότητας μεταξύ των ποδοσφαιριστών, των παραγόντων, των ιδιοκτητών του θεάματος. Αλλά και πάλι η πολεμική χροιά του ποδοσφαίρου, κάτι που πιστοποιείται κι από το χρησιμοποιούμενο λεξιλόγιο/συνθηματολογία, είναι ο βασικός άξονας του μάρκετινγκ και της διαφήμισης του προϊόντος συνολικά. Θέλουμε να ταπεινώσουμε τους ανταγωνιστές μας, να διογκώσουμε την ανισότητα, να ξεχωρίσουμε από τους υπόλοιπους.


Η μπάλα είναι μία πραγματικά επικερδής και προσοδοφόρα μπίζνα” έλεγε και λέει ο Μέρντοχ, μεγιστάνας των media, φανερώνοντας την επιρροή του μέσου και της πολιτιστικής βιομηχανίας θεάματος στο κοινό. Επίσης, είναι ένα καλό μέσο για ξέπλυμα μαύρου χρήματος ή καλοπροαίρετα, για στήσιμο ενός επιχειρησιακού δικτύου. Πρώτιστα, οι ομάδες είναι εταιρίες. Βέβαια, όταν η πολιτική μπλέκεται με τη μπάλα, βλέπεις τα αποτελέσματα σε κάτι παιχνίδια σαν το χθεσινό. Γιατί η διόγκωση της ανισότητας και ανάδειξη της αδικίας φέρνει αντιδράσεις, ακραίες. Το ερώτημα, όμως, είναι πιο απλό. Εσύ πού ακριβώς κερδίζεις;  

Τρίτη 1 Απριλίου 2014

“Είδα το Ξηρό στην πλατεία”

Αυτοβιογραφικό σημείωμα.

Βολτάρεις το βράδυ και αράζεις με την παρέα σου στην πλατεία. -Τι κάνεις πριν κοιμηθείς; -Νυστάζω ρε! Κάπως έτσι διαλύεται ο χαβαλές κι επιστροφή στο σπίτι. Στη διαδρομή με το φίλο σου σας σταματάει πεζούς, πολύ κινηματογραφικά, ένα αμάξι. Ανοίγουν οι πόρτες και επιτηρητικά προς το μέρος σου έρχονται δυο τύποι Άμποτ και Κοστέλο.

-Ταυτότητα παίδες!
-Γιατί τι έγινε;
-Έτσι απαντάς εσύ όταν σου ζητάνε ταυτότητα;
-Εεεεε,ναι;!(σωστά;)

Η πρώτη γνωριμία. Τσεκάρεις το αμαξάκι οκ λες έχει τρεις ασύρματους, νορμάλ, αλλά σαν Παντελίδης να μου ακούγεται αυτό στο ραδιοφωνάκι. Τελοσπάντων, στο προκείμενο.

-Μπορώ να δω κι εγώ τη δική σου;
-Ορίστε!(δείχνει την ταυτότητα)Ντάξει;Στο τμήμα τώρα.
-Βάστα ρε συ γιατί τι έγινε;(στο 'πα ρε έχεις φάτσα περίεργη ξυρίσου)-(παίζει να 'ναι η έκτη φορά που με πάνε στο τμήμα)-(στο 'πα ρε ξυρίσου)!
-Πάμε για εξακρίβωση στοιχείων.
-Άντε πάμε...

Στο τμήμα κι ενώ η διαδρομή θύμιζε λίγο τσάι και συμπάθεια αναρωτιέσαι τώρα τι παίζει να 'χεις κάνει λάθος στο roleplay ή να έχουν κάνει λάθος αυτοί στην εναλλαγή bad cop-good cop. Η φάση είναι λίγο σουρεάλ κι ενώ σκέφτεσαι ότι όντως αυτό που παίζει χαμηλά είναι Παντελίδης. Φτάνεις. Χαιρετάς ευγενικά τον σκοπό, σου σκάει χαμόγελο αλά Φιλιππίδης στο 50-50 όταν κάνει παγαποντιά. Τρομάζεις και προχωράς διστακτικά.

Στην ασφάλεια...

-Τι έχουμε εδώ; Τι έχουν τα παιδιά;
Πετάγεσαι εσύ, έτσι ρε για να καθορίσεις ποιός είναι το Α male.
-Ε, τίποτα για μια εξακρίβωση στοιχείων ήρθαμε.
Κοιτάζονται σκαλωμένοι μεταξύ τους. Αιφνιδιάστηκαν.
-Μάλιστα...Πού μένεις;
(Σπίτι μου). Μένω εκεί δα...
-Μάλιστα. Εσύ;
(Δίπλα από το γείτονά μου). Ε ναι κι εγώ μένω...

Εκείνη τη στιγμή που ο ευγενικός “Χόντορ”-επίκληση στο Game of Thrones ανάθεμα-καταγράφει ευβλαβικά τα ονόματα και τα λοιπά στοιχεία, παρατηρείς ένα μαυσωλείο “Ξηρός. Να μη ξέρεις αν μπήκες σε αστυνομικό τμήμα ή διαφημιστική εταιρία. Δύο ταμπλό γεμάτες από φωτογραφίες, καλλιτεχνικές τω όντι, της πριμαντόνας, της αστυνομικής έξαψης. “Ανφάς”, προφίλ, εν απουσία μιας καλογυρισμένης “ντακφέις”. Αποκορύφωμα. Η στιγμή που βλέπεις στην επιφάνεια εργασίας το πορτραίτο-ποιού Ντόριαν Γκρέι-του Χριστόδουλου ντε. Εμμονή. Διάολε αναρωτιέσαι επικυρήχθηκε για 1εκατομμύριο ευρώ. Είναι δυνατόν να μην είναι η πιο επιθυμητή persona του LAPD(Λεκανοπέδιο Αττικής Πολίς Ντιπάρτμεντ).

-Παιδιά είστε καθαροί. Εντάξει, δεν βρήκαμε κάτι.
(ρε βούτηξα μια mentos από το περίπτερο)-(σκάσε ρε)! Εντάξει είμαστε;
-Ναι,ναι παιδιά!
-Καλό βράδυ!

Βγαίνεις από το τμήμα νυσταλέος, όχι εσύ ο άλλος βασικά. Εντάξει έχασες το χρόνο σου, αλλά και πάλι σκέφτεσαι προκλητικά. “Ρε, είδα το Ξηρό στην πλατεία...” Σςςςς, άσε μην τον τρολάρεις!


Τρίτη 4 Μαρτίου 2014

Παιχνίδια Εξουσίας

Οι κρίσεις φέρνουν τριβές, εντάσεις πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές. Φέρνουν αμφισβήτηση του λογικού, γεωπολιτικές συζητήσεις, εδαφικές αμφισβητήσεις, αθέτηση συμφωνιών ενόσω παρουσιάζονται καλές και προσοδοφόρες ευκαιρίες. Η στρατιωτική επέμβαση του Πούτιν στην Κριμαία με έστειλε συνειρμικά να διαβάσω για την 1η Σεπτεμβρίου του 1939 όταν και η Γερμανία εισέβαλε προσχηματικά1 στην Πολωνία εκκινώντας ιστορικά γεγονότα(έναρξη β' παγκοσμίου πολέμου). Απόφαση η οποία ήταν ειλημμένη από το Χίτλερ δεδομένης της αρρωστημένης φιλοδοξίας του για το 3ο Ράιχ. Βέβαια, το σημερινό διπλωματικό επεισόδιο υφίσταται και με διαφορετικά, φυσικά, δεδομένα.

Η Ρωσία, λοιπόν, επεμβαίνει στρατιωτικά στην περιοχή της Κριμαίας ισχυριζόμενη πως προστατεύει την δική της κυριαρχία και της ρωσικές μειονότητες. Επί της ουσίας είναι ένα “define my territory” μήνυμα προς τους δυτικούς παραλήπτες.

Πριν από λίγο καιρό η Ουκρανία του απερχόμενου προέδρου Γιανουκόβιτς(πολιτικός δορυφόρος του Πούτιν με καθαρή φιλορωσική διάθεση) ζητάει δάνειο 20 δις € από την Ευρώπη προσφεύγοντας αρχικά στη Γερμανία και μετέπειτα κι επίσημα στο ΔΝΤ.Η Μέρκελ αντιπροτείνει μία πρώτη δόση 600 εκατομμυρίων €, εκτιμώντας λανθασμένα τη ρευστότητα των Ουκρανικών τραπεζών και τονίζει την αναγκαιότητα για πολιτική αλλαγή(μεταρρυθμίσεις) στο εσωτερικό της χώρας. Την ίδια στιγμή ο Πούτιν καλύπτει την Ουκρανική ανάγκη με 10 δις € σε μετρητά και τα υπόλοιπα κατόπιν προσυμφωνηθέντος διακανονισμού. Δίνει τα χέρια κάτω απ' το τραπέζι με το φερέφωνο του Γιανουκόβιτς, όμως, οι κοινωνικές αντιδράσεις-αλλαγές τον προλαβαίνουν και η συμφωνία ματαιώνεται. Την προεδρία αναλαμβάνει ο Γιατσένιουκ, σε ένα καθεστώς μεταβατικής κυβέρνησης, υπερασπιστής και συνεργάτης της Τιμοσένκο που αποφυλακίζεται μετά την αποπομπή του Γιανουκόβιτς από το προεδρικό θώκο. Η πολιτική κρίση, ωστόσο, διογκώνεται στην πλατεία του Κίεβο και όλη η Ουκρανία βρίσκεται σε αναταραχή. Κυριαρχεί διχασμός ο οποίος εντείνεται από το φιλοναζιστικό κόμμα Svoboda που σπέρνει χάος και δυναμιτίζει το ήδη τεταμένο κλίμα. Ο Πούτιν έχει χάσει την υπομονή του γιατί...

...γιατί η Ουκρανία αποτελεί ισχυρό διακύβευμα. Η προηγούμενη κυβέρνηση Γιανουκόβιτς είχε εξυπηρετήσει εξαιρετικά την Ρώσικη αγορά. Η συμφωνία για το φυσικό αέριο, το ξέπλυμα μαύρου χρήματος, οι εισαγωγές-εξαγωγές και τα υπέρ Ρώσων κέρδη, όλα αυτά σε συνδυασμό και με το ότι η Κριμαία αποτελεί τη βάση του Ρωσικού στρατιωτικού στόλου κινητοποίησαν μιλιταριστικά τον Πούτιν ειδικά μετά κι από την αλλαγή του πολιτικού σκηνικού. Έπειτα, είναι και η Γερμανική παρέμβαση. Μετά και το πρώτο διπλωματικό επεισόδιο της σειράς που παίχτηκε στην Κύπρο, ήταν αδύνατο η Ρωσική πλευρά να ανεχτεί παιχνίδι εις βάρος της και δη στην έδρα της-πάλαι ποτέ ΕΣΣΔ. Η Κύπρος υπήρξε μέχρι πρότινος ο φορολογικός παράδεισος των Ρωσικών μεγαλοκεφαλαίων κάτι βέβαια που δεν ηχούσε καλά στα αυτιά των control-freaks Γερμανών συν δικαιούχων. Η ευκαιρία παρουσιάστηκε όταν οι τράπεζες στην Κύπρο δήλωσαν πρόβλημα ρευστότητας καταθέτοντας αίτημα για άμεση βοήθεια από την Ευρώπη. Και πριν προλάβει ο Πούτιν να σαλέψει, η Μέρκελ βγαίνει με τον “κουμπάρο” αγκαζέ χαμογελώντας όλη περηφάνια. Και με ένα πακέτο βοήθειας που της ήρθε κοψοχρονιά.

Ιμπεριαλιστική πολιτική, όμως, αγοράζοντας τσάμπα και τοκογλυφικά δε γίνεται. Οι Γερμανοί βλέπουν το θέμα της παγκόσμιας ισορροπίας ως ένα πρόβλημα λογιστικό. Στην Ουκρανία κάνουν ιστορικό λάθος και τα καβούρια στην τσέπη ενδέχεται να τα πληρώσει η Ευρώπη όλη. Από την άλλη, ο Πούτιν την ώρα που οι Δυτικοί συνδιασκέπτονται για διπλωματική επίλυση στο “Ουκρανικό” συναντά τον Κινέζο ομόλογό του έτσι ώστε να ενισχύσει τη θέση του. “I will back you up”του είπε σε άπταιστα κινεζορώσικα, με τη βοήθεια των μεταφραστών. Γι' αυτό κι ο σύντροφος Πούτιν δείχνει,τώρα τα προσόντα του στη Δυτική Ευρώπη και στις Η.Π.Α.

Παρ' όλα αυτά και με δεδομένη την παραβίαση του διεθνούς δικαίου η Ρωσία έρχεται αντιμέτωπη με σοβαρές συνέπειες. Ένας οικονομικός αποκλεισμός σε όλο του το φάσμα, με απόσυρση των ευρωπαϊκών και αμερικανικών επενδύσεων-κεφαλαίων, προσωρινό πάγωμα των διεθνών εμπορικών συμφωνιών με τη Μόσχα, kick out από το τραπέζι των ισχυρών, αναβολή της Συνόδου του G8 στο Σότσι, απειλή αποκλεισμού από κάθε αθλητική δραστηριότητα-θα χάσουμε και το Ρίο ρε comrade. Επιπλέον, εν μία νυκτί η συναλλαγματική ισοτιμία ευρώ-ρουβλιού πήγε στο 1/51.20. Αντίθετα, επωφελήθηκε των εξελίξεων το δολάριο με ισοτιμία 1/37,0005ρούβλια. Όλα αυτά σαν πειστικά μέσα πειθούς έτσι ώστε το Κρεμλίνο να ακολουθήσει τη διπλωματική πεπατημένη που θα διατηρήσει και μία ευρύτερη ισορροπία. Το θέμα με τον Πούτιν είναι ότι ενδίδει πολύ στη μιλιταριστική του προδιάθεση(τεστοστερόνη).

Οι εποχές αλλάζουν, η κοινωνία προχωρά αλλά μένει συστημικά στάσιμη. Γιατί ο άνθρωπος έχει ,μάλλον, βραχυπρόθεσμη μνήμη. Δέσμιος των ιμπεριαλιστικών του αξιών, της δίψας του για επεκτατισμό και επιβολή έναντι του άλλου. Απληστία λέγεται, ένα από τα επτά θανάσιμα αμαρτήματα. Ελπίζω ο άνθρωπος να έμαθε από τα λάθη του. Δε θα αντέξει άλλα συντρίμμια κι αυτό είναι το μόνο βέβαιο. Ο 20ος αιώνας είναι πολύ μακριά από τον 21ο και τούμπαλιν. Ο περασμένος αιώνας πρέπει να λειτουργεί σαν ένα καλό μάθημα ιστορίας για τον τωρινό αιώνα. Τον αιώνα των νεοφιλελεύθερων αλλά ανελεύθερων ανθρώπων, της τεχνολογικής έξαρσης, των διπλωματικών λύσεων. Και θέλουμε ένα καλό μάθημα ιστορίας να λειτουργήσει ως υπενθύμιση και ξυπνητήρι. Να μας πει πάλι πως είμαστε παιδιά ενός κατώτερου θεού. Και να σκύψουμε ταπεινά, αλλά όχι δουλόπρεπα το κεφάλι.


1Η αφορμή είναι τεχνητή. Τα SS παίρνουν 150 κρατούμενους από το στρατόπεδο συγκέντρωσης Μπρούχενβαλντ, τους μεταφέρουν στο συνοριακό σταθμό του Γκλάιβιτς και τους ντύνουν με Πολωνικές στολές. Αμέσως τους υποχρεώνουν να καταπιούν δηλητήριο, πυροβολούν τα πτώματα, προξενούν μικρο καταστροφές στο σταθμό έτσι ώστε να δείχνει την εικόνα επίθεσης και προχωρούν στην αναγγελία εισβολής στην Πολωνία την 1η Σεπτεμβρίου του 1939 παρά τη ΓερμανοΣοβιετική Συμφωνία μη επίθεσης(Αύγουστος του ίδιου έτους) ή Μολότοφ-Ρίμπεντροπ.

Πέμπτη 20 Φεβρουαρίου 2014

Η αρετή της ισορροπίας

Οι διανοητικές λειτουργίες είναι οι λειτουργίες που σχετίζονται με το νου και το μυαλό του ανθρώπου. Είναι αυτές οι λειτουργίες που θα επηρεάσουν το ψυχικό και συναισθηματικό του κόσμο. Τι μπορεί να ζητάει κάποιος ,λοιπόν, για να θεωρεί εαυτόν “γεμάτο”; Αγάπη, έρωτα, πάθος, έξαρση, ευτυχία, ηρεμία, γαλήνη, όλα ή τίποτα; Αλλά πάλι το συναίσθημα παραμένει κάτι το απροσδιόριστο και σχετικό. Υποκειμενικό καθότι ένα συναίσθημα σπάνια έχει διάρκεια και μονιμότητα. Έχει εξέλιξη, όμως.

Ισορροπία ή μεσότητα. Η λέξη κλειδί. Το μέτρο και η μεσότητα συνηγορούν στο να δοθεί συμμετρία, αρμονία και ισορροπία στη ζωή ενός ανθρώπου. Γιατί ο άνθρωπος δεν ενδίδει αποκλειστικά και μόνο στα ένστικτά του. Είναι έλλογο ον και ξεχωρίζει για τις πνευματικές του λειτουργίες, διεργασίες ανάμεσα στα ζώα(=ζωντανοί οργανισμοί). Το μέτρο και η μεσότητα συμβάλλουν στο να κυριαρχίσει το λογικό στοιχείο στην ανθρώπινη συμπεριφορά έτσι ώστε ο άνθρωπος να φτάσει στις πνευματικές του κατακτήσεις-στο αριστοτελικό τέλος(=ο σκοπός και ο στόχος του ατόμου). Στην ευτυχία και την ευδαιμονία. Στο “ου ένεκα” και στο “τέλος βέλτιστον”. Δηλαδή, στην πνευματική κορύφωση και στο τέλος του προορισμού.

Η τριαδική Αριστοτελική σχέση αναδεικνύει ως έλλειψη την μικροπρέπεια, μεσότητα την μεγαλοπρέπεια και υπερβολή την ματαιοδοξία. Ομοίως, αλλά σε ένα εξελικτικό σύστημα και όχι αντιθετικό, έχουμε ισορροπία-μεσότητα-αρμονία/αποδοχή. Γέννηση-Ζωή-Θάνατο. Και όλες οι έννοιες βιώνουν την ίδια συνεκτική σχέση με κεντρικό σημείο τη λέξη ισορροπία/μεσότητα. Και για να βρεις την ισορροπία στη ζωή πρέπει πρώτα να περάσεις από το στάδιο της αποδοχής. Για να το κάνεις αυτό πρέπει να έχεις βιώσει πρώτα την απώλεια. Ισορροπία-μεσότητα-αρμονία/αποδοχή.

Χρειάζεται προσπάθεια και άσκηση για να γίνει η μεσότητα έξη(=συνήθεια). Ένας εθισμός, μία συνήθεια που θα παρουσιάζει διάρκεια και σταθερότητα. Ωστόσο, είναι πολύ λεπτή η γραμμή που χωρίζει εθισμό(πάθος) με συνήθεια(ρουτίνα). Εθιζόμενος σε κάτι παρασύρεσαι στη δύνη του πάθους του πράγματος με το οποίο άπτεσαι. Συνηθίζοντας σε κάτι, το ακολουθείς με λογική και σύνεση. Από τη μία είσαι εραστής του εθ-(ιστικού)-ους και από την άλλη είσαι ορθολογιστής του ίδιου πράγματος-έθος σε συνάρτηση της ηθικής και της σύνεσης.

Η θεωρία της μεσότητας είναι ανίσχυρη και άτοπη όταν έρχονται κορυφαία διλήμματα στην επιφάνεια. Ερωτήματα που επιδέχονται-μόνον-απαντήσεων ναι ή όχι. Η μεσότητα, τότε, δεν αποτελεί επιλογή. Γιατί έχεις να επιλέξεις σε δύο μονοπάτια, δύο δρόμους. Διαλέγεις είτε τη μία είτε την άλλη δυνατότητα. Και τότε ο Αριστοτέλης φαίνεται σαν ένα παιδαρέλι που τη βρίσκει με τα σκίτσα του Αρκά... Σαν ένας κοινός θνητός.

Είμαστε πλασμένοι έτσι που η ανθρώπινη ψυχή βρίσκεται σε ένα διαρκή κι ατέρμονο αγώνα επικάλυψης από την ηδονή ή την λύπη. Ζώντας πάντοτε την απολυτότητα ενός ή του συναισθήματος. Έτσι, η μεσότητα ως φρόνιμη, σοφή και συνετή επιλογή είναι ένα είτε-είτε, δηλαδή, ευτυχία ή δυστυχία, επιτυχία ή αποτυχία, ίσως ευτυχία να είναι επιτυχία. Κι ο έλεγχος των συναισθημάτων έρχεται μάλλον σε σύγκρουση με την ανθρώπινη ιδιοσυγκρασία. 

Δευτέρα 20 Ιανουαρίου 2014

Στην καρδιά της απολιτίκ, ξενέρωτης και low profile Δυτικής Ευρώπης

Όταν έκανα τα χαρτιά μου για Εράσμους έβαζα τρείς επιλογές. Κωνσταντινούπολη, Ταλίν και Γάνδη. Το ξέρω, φαίνονται χωρίς κάποια συνειρμική ομοιότητα. Και τα κριτήριά μου; Το πρόγραμμα σπουδών στην αρχική σελίδα κάθε πανεπιστημίου υποδοχής, λίγο παιχνίδι στην πάντα (αν)αξιόπιστη Wikipedia, κανα δυο-τρεις κουβέντες με τρίτους που είχαν ταξιδέψει και κάποιες ώρες ρομαντικού-καψίματος σε Google earth και Google maps.

Κωνσταντινούπολη. “Too much για πρωτάρα”, λέω. Ταλίν; “Πού να τρέχεις στην Ανατολική Ευρώπη να ξεμείνεις κιόλας, μπεκροπίνοντας με κανα Μπόρις και καμιά Νατάσα”. Γάνδη. Ε, οκ Γάνδη. Βέλγιο ρε φίλε. Στην καρδιά της Δυτικής Ευρώπης.

Γάνδη. Η Μέκκα των hipster. Η πόλη των street kings, έτσι λένε τους ποδηλάτες εδώ. Πιο πιθανό να σε πατήσει ποδήλατο στο δρόμο παρά αμάξι. Μάλιστα, είναι τόσο “αθώοι” οι οδηγοί που ακόμα και αν ξαπλώσεις στο δρόμο σε φάση Νικόλας Άσιμος, θα περιμένουν ευγενικά να τελειώσεις τη δουλειά σου. Ας όψεται η αυστηρή τους νομοθεσία. Μία πόλη με μυρωδιά swing, κάτι από '20s. Ρέι Μίλερ και Λουίς Άρμστρονγκ. Στην εποχή της ποταπογόρευσης, “drink beer, save water” είναι το μότο των πρωτευουσιάνων της Ανατολικής Φλάνδρας. Μία πόλη, που παρότι κινείται σε ρυθμούς Charleston, ακόμη, προσπαθεί πάντα να αναδείξει οποιαδήποτε μορφή προοδευτικότητας και πολιτισμού(σε μία μόνιμη φεστιβαλική διάθεση). Μιλάμε για μία φοιτητούπολη, περίπου 250.000 νοματαίων. Και οι φοιτητές είναι η βασική πλουτοπαραγωγική πηγή της γραφικής φλαμανδικής πόλης, καθ' ότι οι ντόπιοι μετρημένοι στα δάχτυλα.

Τα αγγλικά είναι σα δεύτερη μητρική γλώσσα για τους Gentenaars -έτσι αυτοαποκαλούνται οι κάτοικοι της πόλης- και ευτυχώς γιατί πόνταρα πολύ στην πολυπολιτισμική κουλτούρα της γοητευτικής χιπστερούπολης. Η επίσημη γλώσσα είναι τα φλαμανδικά. Γλώσσα με μεσαιωνικές καταβολές, όπως, άλλωστε και η καλαίσθητη αρχιτεκτονική της πόλης. Ολλανδικά με βαριά και παχιά γερμανοπροφορά, να σου λένε “καλημέρα, πως μπορώ να σας βοηθήσω” και να αναρωτιέσαι αν σου βρίζουν τη μάνα. Αντιτουριστική κι ακαλαίσθητη γλώσσα. Το ξέρουν, γι' αυτό και μαθαίνουν άπταιστα αγγλικά και γαλλικά από την πρωτοβάθμια, κιόλας, εκπαίδευση. 

Το θέμα της γλώσσας έχει ιστορικές και πολιτικές ρίζες στο Βέλγιο. Ο Νότος, η Βαλονία, “μιλάει” γαλλικά κι έχει ως έδρα δραστηριοτήτων την πρωτεύουσα της Ευρωπαϊκής πολιτικής σκηνής, τις Βρυξέλλες. Πολιτικά προσκείμενος στη συντηρητική ελίτ, Γαλλική συνταγή, αντιλαμβάνεσαι την προσπάθειά τους για ταύτιση βλέποντας την επιμονή τους στο να τους απαντάς στα γαλλικά, δείγμα της γαλλικής επιρροής και της ανάγκης του πολιτισμικού και πολιτιστικού ανήκειν της πόλης. Επί της ουσίας, πρόκειται για μία ,αναγκαστικά, πιο διαλακτική γαλλική version λόγω της ιδιότητας που φέρει η πόλη των Βρυξελλών, ως κέντρο των πολιτικών εξελίξεων της Ευρώπης.

Το οξύμωρο, ωστόσο, είναι ότι οι Βέλγοι δεν είναι ούτε ιδεολόγοι, ούτε ιδεαλιστές. Δεν έχουν την ίδια κάψα για ανάμειξη με τα κοινά και τα πολιτικά τερτίπια, που έχει ο Έλληνας φεριπίν. Συντηρητικός λαός, καλμαρισμένος, εξαιρετικά ευγενικός και πάντα πρόθυμος να σε εξυπηρετήσει. Δηλαδή, ουδέτεροι-ξενέρωτοι-εργατικοί. Ίσως γι' αυτό τους επέλεξε η Ευρώπη.

Το πρόβλημα των Βέλγων είναι στο εσωτερικό τους. Ο διαχωρισμός Βορρά-Νότου, Φλάνδρας-Βαλονίας, δημιουργεί τρυγμούς στην κατα τα φαινόμενα φιλήσυχη γωνιά της Δυτικής Ευρώπης. Η Φλάνδρα είναι το κέντρο της εμπορικής δραστηριότητας με 25% υψηλότερο κατα κεφαλήν εισόδημα από τη Βαλονία. Δεν είναι τυχαίο πως το λιμάνι της Αμβέρσας συγκαταλέγεται στο top 5 των πιο παραγωγικών της Ευρώπης. Ο πλούσιος και άνετος Βορράς, της ελάχιστης ανεργίας και της συνεχούς ανάπτυξης, γκρινιάζει για τη συντήρηση του φτωχού, ρακένδυτου και πολιτικάντη Νότου που θέλει να έχει και τον έλεγχο. Στην έδρα της Βελγικής Ραδιοτηλεόρασης στις Βρυξέλλες βλέπεις το εξής κωμικό στοιχείο. Στην πόρτα του γαλλόφωνου τμήματος του κτιρίου διαβάζεις “εδώ μιλάμε γαλλικά”. Στην πόρτα του φλαμανδικού “εδώ δε μιλάμε, δουλεύουμε”. Επίσης, τα φλαμανδικά media προβάλλουν μόνο Φλάνδρα και εξωτερικές ειδήσεις σε συνάρτηση με την καθημερινότητά τους διατηρώντας ένα φιλογερμανικό προφίλ. Αντίθετα, η Βαλονία άπτεται κατ' αποκλειστικότητα με την ειδησεογραφία των Βρυξελλών και της Γαλλίας, αγνοώντας επιδεικτικά την “βόρεια, υβριστική αναπνοή”.

Μπορεί να ακούγεται ένα μέρος διχασμένο, αβέβαιο, χωρίς προσανατολισμό. Οι Βέλγοι, όμως, πέρασαν 1,5 χρόνο χωρίς διακυβέρνηση. Όχι απλά δεν καταστράφηκαν, αλλά σημείωσαν και σημαντικά ποσοστά ανάπτυξης. Δείγμα της κουλτούρας και της ιδιοσυγκρασίας μιας απολιτίκ, low-profile και ξενέρωτης κοινωνίας. Αυτό, για μένα, είναι ένα παράδειγμα συστημικής προόδου.