Έχει κι ένα επίτευγμα η σημερινή δημοσιογραφία.Δίνοντας λόγο σε αμόρφωτους παρουσιάζει την κοινωνική αμάθεια.
Όσκαρ Ουάιλντ

Δευτέρα 10 Νοεμβρίου 2014

Η παιδεία που μας αξίζει

Η ακαδημαϊκή κοινότητα και ευρύτερα η εκπαιδευτική ζωή δείχνουν μία χρονίζουσα προβληματική εικόνα. Από το δημόσιο νηπιαγωγείο μέχρι και το δημόσιο πανεπιστήμιο, παρατηρούνται ενιαία τα ίδια προβλήματα. Ανεπαρκείς υλικοτεχνικές υποδομές, ελλείψεις στο ανθρώπινο δυναμικό-απολύσεις περικοπές, μειωμένη έως μηδενική χρηματοδότηση από το κρατικό μέρισμα για τη βελτίωση του εκπαιδευτικού συστήματος. Και κάποιος θα μπορούσε να γράψει πως το σύστημα το ίδιο είναι το βασικό πρόβλημα. Είναι και αυτή μία αλήθεια. Καθώς για την ώρα το σύστημα λειτουργεί με τεχνητές αναπνοές. Αυτή, ακριβώς, η περίεργη σύγκλιση των προβλημάτων του εκπαιδευτικού συστήματος συναντάται στον ίδιο γλωσσοδέτη. Δημόσιο.

Δημόσιο νηπιαγωγείο, δημόσιο γυμνάσιο και λύκειο, δημόσιο πανεπιστήμιο. Ο εκφυλισμός του όρου “δημόσιο” έρχεται να σταθεροποιηθεί σε όλη τη μεταπολιτευτική περίοδο. Αμφισβητείται, πλέον και η φιλοσοφία του όρου “δημόσια παιδεία”. Δημόσιο, δηλαδή, προς όλους, έχοντες και μη έχοντες. Η παιδεία είναι μία α-ταξική παροχή, ένα προϊόν κοινοκτημοσύνης, η θεμελίωση του τρόπου ζωής σε συλλογικότητες και περιβάλλοντα-οικογένεια, χώρος εργασίας, λοιπές δραστηριότητες. Η ατομική μόρφωση με συλλογικό χαρακτήρα θέτει σαν στόχο τη δημιουργία μίας ενιαίας ευ-συνείδησης έτσι ώστε να οικοδομηθεί μία κοινωνία πολιτών. Ειπώθηκε και από κάποιον Πλάτωνα, κάποιους αιώνες πρωτύτερα. Σοφή η θεωρία(=φιλοσοφία). Επί του πρακτέου, εικονίζονται εκ διαμέτρου αντίθετα οι παραπάνω θέσεις. Η ουσιαστική και πλήρης παιδεία σήμερα είναι ,πρώτα, προνόμιο των λίγων-όσο υπάρχουν τα καλά ιδιωτικά. Δεν είναι καθολική, αίρεται το κεκτημένο της συλλογικής μορφής της, ποιοτικά, τουλάχιστον. Γιατί η δημόσια παιδεία προσφέρει ενσυνείδητα παρωχημένες γνώσεις, άχρηστες πληροφορίες, αναδεικνύει ευθύς εξ αρχής της ανισότητες διδάσκοντας τον όρο αναξιοκρατία, θεμελιώνει ένα status quo καταναλωτών και όχι πολιτών. Όλο αυτό το μορφωτικό τσουβάλιασμα της γνώσης εξαλείφει ή μειώνει σθεναρά την προδιάθεση για κριτική ικανότητα της όποιας νέας γενιάς. Ιστορικά, αποδείχθηκε πως ο όρος “δημόσιο” αποτελεί πολιτική εξαπάτησης.

Το Πανεπιστήμιο Αθηνών, πλήρως το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, το δημόσιο Πανεπιστήμιο και το πρώτο ιστορικά του γένους, το δικό μου Πανεπιστήμιο παρουσιάζει τις δικές του πραγματικότητες. Είναι η αλήθεια των απολυμένων καθαριστριών και του εμβληματικού λευκού post-it “Παρακαλούμε να διατηρείτε τους χώρους καθαρούς”. Οι λόγοι προφανείς. Η αλήθεια της μετακόμισης ενός τμήματος του Πανεπιστημίου(Επικοινωνίας και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης) με ιδία έξοδα-από κοινού τσοντάρισμα των καθηγητών και των εργαζομένων, έπειτα από 22 χρόνια ύπαρξης χωρίς στέγη. Η αλήθεια του γκριζομάλλη καθηγητή με το λευκό μπλουζάκι να βάφει τους τοίχους παίρνοντας phd και σαν ελαιοχρωματιστής.

Βέβαια, υπάρχει και η αλήθεια του φοιτητή. Του φοιτητή των κομματικών παρατάξεων, εκείνου που φωνάζει αυτές τις μνημειώδεις, πομπώδεις πολιτικές εισαγωγές πριν από την έναρξη κάθε μαθήματος και εκείνου που απλά, παθητικά τις αντέχει. Εκείνου που σφυρίζει αδιάφορα μέχρι να τελειώσει στα 4 έτη. Υπάρχει η αλήθεια της απολιτίκ, αλλά εξαιρετικά πολιτικοποιημένης απόστασης του φοιτητή από τα κοινά, από τις αποφάσεις των κομματικών παρατάξεων που παρουσιάζονται ως καθολικά αποδεκτές απόψεις του φοιτητικού συλλόγου. Και η αμετοχικότητα έχει το τίμημά της. Στην πραγματικότητα του φοιτητή υπάρχει η κουλτούρα του αναρχοαυτόνομου αριστερού που αναγάγει τον Μπακούνιν και τις θεωρίες του αναρχισμού σε ιδεολογική καραμέλα με σκοπιμότητα την ευκαιριακή “επανάσταση”. Υπάρχει, επίσης το κλασσικό πρότυπο που θα φωνάξει κλισέ για τον καπιταλισμό, τη σάπια υπερκαταναλωτική κοινωνία, αναπαράγοντας ευλαβικά το ριζοσπάστη και παρερμηνεύοντας συστηματικά τον Μαρξ. Υπάρχει, τέλος το έδρανο της καλοπέρασης για τα βράδια της Παρασκευής και του Σαββάτου. Η πλευρά, αυτή που ζητάει τον αριθμό σου από το πρώτο έτος, που σου υπόσχεται ότι θα σε βάλει μες στα πράγματα, σε φτιάχνει, σε καλλωπίζει και σε βγάζει έξοδο στο Μαζωνάκη και στην Πάολα. Με τη λήξη της ακαδημαϊκής σου θητείας όλα τα παραπάνω παίρνουν μία πιο ξεκάθαρη διάσταση και ερμηνεία.

Το ΕΚΠΑ, ως Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα δεν έχασε το κύρος του και την αξιοπιστία του από την είσοδο των αγανακτισμένων φοιτητών στο συμβούλιο της Συγκλήτου. Αυτή, ήταν, απλά μία αντίδραση που προκλήθηκε από μία πρότερη δράση. Και για την περίπτωση του κ. Φορτσάκη και γενικότερα στο θεσμό της διαδοχής των πρυτάνεων ισχύει η ρύση “φωνάζει ο κλέφτης”.

Το κρατικοδίαιτο πανεπιστήμιο πρέπει να πεθάνει. Το σημερινό πανεπιστήμιο και ο τρόπος λειτουργίας του καταδεικνύει την σκοπιμότητα της παρακμής του. Η ισχνή χρηματοδότηση και το πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων που εκφυλίζει διαρκώς το θεσμό και εξοργίζει την ακαδημαϊκή κοινότητα μπορεί να λειτουργήσει μπούμπερανγκ. Ψωμί-Παιδεία-Ελευθερία ειπώθηκε κάποτε και είναι συνεχώς επίκαιρο.